هر واکنش ناخواسته ای به غذاها ،آلرژی غذایی نمی باشد عمده موارد عدم تحمل یا ناسازگاری غذایی است که خواص شبه دارویی ،متابولیکی و سم یا باکتری موجود در غذا می تواند باشد و یک مورد هم نقص آنزیمی موجب عدم تحمل به لاکتوز(قند شیر)یا باقلا(فاویسم) می باشد که آلرژی غذای محسوب نمی شود.
آلرژی غذایی که واکنشی است در افراد با زمینه آلرژی و با مصرف غذاهی شایع تر از نظر داشتن پروتین های آلرژی زا که عمده حساب غذای کمتر از 2 ساعت پس از مصرف علائم ایجاد می کنند(حداکثر4 ساعت) سابقه قبلی هم پرسیده شود.
عمده آلرژی غذایی در سه سال اول زندگی رخ میدهد بعد کودکان بزرگتر و سپس در بزرگسالان که احتمال آلرژی غذایی در بزرگسالان ده برابرکمترازشیرخواران می باشد.در کودکان گوارشی و پوستی ،در بزرگسالان پوستی و تنفسی بیشتر است.
علائم :
1- عمده موارد گوارشی است (70%)که علائم اولیه و فوری از تورم لب ،خارش حلق ،ورم حنجره .
2- علائم تاخیری: تهوع،استفراغ،درد شکم،دلپیچه،نفخ،آروغ زدن،اسهال،یبوست،خارش مقعد و خونریزی مقعدی
3- پوست ارکان بعدی می باشد(25%)که خارش ،قرمزی،و کهیر و آنژیوادم .
4- آنافیلاکسی و شوک به طور مستقل یا بعد از ورزش دیده می شود که خطر مرگ دارد ولی بسیار نادر می باشد و بادام زمینی مشهورترین غذای آن است.
6-سردرد (میگرن) اختلالات خلقی و رفتاری،تشنج،درد عضلانی گوش درد و هم اگر همه علتهامعمول توسط دیگر متخصص کنار گذاشته باشد می توان به آلرژی غذایی ربط داد.
غذاهاي جايگزين:
كسانيكه به پروتئينهاي براي شير (لاكتالبومين) حساسيت دارند بجاي محصولات لبني و شيرينيها ميتوانند از شير سويا و محصولات سويا (كره) روغن گياهي آفتابگردان – چربي گياهي پنير بز وگوسفند استفاده كنند.
در آلرژي به تخممرغ نبايد از سوسيس و غذاي گوشتي كنسرو و محصولاتي كه در تهيه آنها از تخم مرغ استفاده شده : پاستا ، مايونز و بستني ، استفاده كنند. و بجاي آن بايد از محصولات سويا و آرد سويا استفاده شود.
مخمرها : هيچنوع غذاي تخميري.
ماهي : نهتنها ماهيها بلكه تخممرغ هم پرهيز شود.
حساسيت به سويا : جايگزين : محصولات بدون سويا.
ادويهجات : پرهيز از وانيل. سير و ادويهجات
پولن در حالت شكوفه : پرهيز ازعسل محصول شكوفهها و حبوبات
غذاهای شایع
کودکان:شیر + تخم مرغ + سویا + بادام زمینی + ماهی
بزرگسالان:آجیل + نان + میگو +بادام زمینی + ماهی
شش غذای اصلی در آلرژی غذایی
آجیل (بخصوص بادام زمینی)
تخم مرغ(بخصوص سفیده آن)
نان(بخصوص نان گندم)
غذاهای دریایی(بخصوص میگو)
حبوبات(بخصوص سویا)
سویا و نان هیچ گزارشی از شوک آنافیلاکسی نداشته اند.
بادام زمینی و میگو وسپس بقیه آجیل ها و تخم مرغ موجب مرگ شده اند.
شوکولات،پنیر،شراب، مخمر،ماهی کنسروی،پنیر،شراب، سوسیس،پنیر،کنسروتن ،شوکولات،میگو،توت و گوجه فرنگی ،آناناس،بادام زمینی،گوشت خوک ،شراب
شناسایی غذاهای آلرژی زا
رژیم (اضافه ای و تدریجی)
در موارد شدید توصیه می شود.
هفته ها و حتی ماهها طول می کشد.
هر دسته غذایی کاملاًرعایت شود.
هر مرحله 4-3 روز طول می کشد.
هر مرحله غذاهای مرحله قبل را می تواند مصرف کند.
با کمک تاریخچه غذاهای خطرناکتر دیرتر شروع می گردد.
با کمک تاریخچه غذاهای کم خطر تر زودتر شروع شود.
3 روز اول
غذا : برنج،قند+نمک+آب+چای +روغن زیتون(یا روغن آفتابگردان)+عسل
میوه : سیب،گلابی،هلو+زردآلو+هویج+آناناس+کاهو
برای میوه ها ازسابقه قبلی پرسیده شود و از بین اینها انتخاب شود.
3 روز دوم
گوشت بره و سپس گوشت مرغ به رژیم بالا اضاف شود با کمک تاریخچه سیب زمینی هم می توان مصرف کرد.
حال وارد دسته های غذای حساسیت زا بر حسب تاریخچه و سن وارد شوید.
دسته اول نان وغلات دسته ششم تخم مرغ و ماکیان
دسته دوم سبزیجات دسته هفتم ماهی و میگو
دسته سوم میوه دسته هشتم افزودنی ها
دسته چهارم گوشتها دسته نهم فریزی،کنسرو،آماده طبخ سوپری ها
دسته پنجم لبنیات دسته دهم فست فود ،ساندویچ،غذای رستورانها
|
آلرژی مخفی در غذاها
آلرژنها
|
مخفيشده در اين مواد غذايي
(غذاهاي داراي آلرژن)
|
با اين مواد غذايي مي توانند جايگزين شوند
|
شير خام گاو
|
|
شير سويا –شير جوشيده
|
(پروتئينهاي شير) لاكتالبومين
|
محصولات لبني (كرم، پنيرها،كره سوسيس ، مارگارين ، نان ،شكلات و شيريني ، پودينگ ، بستني)
|
شير سويا-محصولات سويا : (كره) روغن گياهي (روغن آفتابگردان) چربيهاي گياهي ، پنير بز و گوسفند.
|
تخممرغ(سفيده تخممرغ)
|
پاستا ، مايونز ، پودينگ ، بستني ، سوسيس ، محصولات گوشتي كنسروي
|
محصولات سويا . آرد سويا.
|
(مخمر)
|
نانهاي (مخمري) – كيك ، كلوچه ، نان ، شيرينيها ، كره از (شير) ، پنير ، ماست ، محصولات گوشتي ، (فرآوري ) آبجو ، شراب ، آبميوهي تخميري ، نوشيدنيهاي ماست ، غذاهاي رژيمي.
|
محصولاتي كه مخمر نداشته باشد.
|
ماهي
|
نهتنها ماهيها بلكه : تخممرغ و Poultry.
|
----
|
پروتئين حبوبات ، غلات (grain)
|
Breads good ، نان ، پاستا ، سوپهاي آماده ، سسها ، سبزيجات ، dishes ، شيرينيها ، پودينگ كنسروها
|
نوعهاي ديگر غلات و حبوبات
|
آجيلها
|
آجيلها، شيرينيهايي مثل مارزيپن (لابد آجيلدار ؟ ) و شكلات.
|
----
|
سبزيجات و Legumes
|
محصولات آماده خوردن نظير : سسها ، و گوشت و سبزي . ادويهجات ، كنسروها
|
|
سويا
|
نانهاي goods ، مارگارين ، سسها ، محصولات براي ديابتيها ، غذاهاي آماده و بسته بندي شده.
|
محصولات بدون سويا
|
كفك
|
نان ، آرد ، مارگارين ، سسها ، محصولات براي ديابتيها ، غذاهاي آماده و بستهبندي شده.
|
---
|
گوشت
|
تمام انواع گوشت ، (تمام حيوانها) .
|
(الرژي به تمام گوشتها نادر است)
گوشتهايي كه ميتواند تحمل كند.
|
ادويهجات
|
موستارد ، كاري ، ادويههاي مخلوط ، محصولات آماده ، سير ، وانيل ، Cinnamon
|
(كشف كند كه به كدام ادويهجات حساسيت دارد) در غذاها.(diagnos diet)
|
گلوتامات
|
عسل گل و grain(غلات كنسروي)
|
----
|
|
----
|
پولن شكوفه گل
|
عسلي كه از گل تهيه مي شود. و غلات و حبوبات
|
|
غذادر خارج از خانه
1-مواد نگهدارنده و رنگ و دیگر افزودنیها اضافه می کنند(خوش مزه کننده ها).
2-با یک روغن مشترک هم سیب زمینی و هم ماهی و... را سرخ می کنند.
3-مواد قدیمی و احتمال آلودگی یا باکتری و قارچ.
4-ادویه جات و سیر و...به میزان بیشتر از حد مجاز مصرف می شود.
5-مواد اولیه از بهترین مواد نمی باشد(به ندرت اصلی می باشد).
6-بهداشت و ایزولاسیون فرد و غذاها نحوی رعایت نمی شود.
7-غذاهای آماده طبخ درسوپرمارکتها حتماً بر حسب LABLE ها خوانده شود.عجله ای خرید نکنید.
8-کنسرو و کمپوت و غذاهای فریزری و ... پرهیز شود.
آنافیلاکسی آسم ،آلرژی بینی و آلرژی غذایی
Multiple Allergy Syndrome
همزمان اگزما ،آلرژی غذایی یا آسم گفته می شود.
آنافیلاکسی درکودکان عمده غذایی است .بادام زمینی ،تخم مرغ،شیر،گردو،صدف،میگو،سویا،کنجد.
آنافیلاکسی در بزرگسالان ابتداً داروی (آسپرین،کاپتوپریل و بتابلوکر)
آنافیلاکسی در بزرگسالان دوم آنافیلاکسی بعد از خوردن غذاها(2ساعت بعد از صرف غذا)
بادام زمینی ،میگوو گردو غذاهای آنافیلاکسی گفته شده و تا 2 ساعت بعد از ورزش هم مصرف نشود.
بادام زمینی، سویا، بادام درختی، تخم مرغ، شیر، گندم، ماهی و میگو، شایع ترین غذاهای آلرژی زا هستند.
آلرژی به بادام زمینی، سویا، بادام درختی، گندم، شیر و تخم مرغ، در سالهای اولیه زندگی و آلرژی به ماهی و میگو، در دوران بلوغ ایجاد می شود.
آلرژی به شیر و تخم مرغ معمولاً در 3 تا 5 سالگی خود به خود برطرف می شود، در حالی که آلرژی به بادام زمینی، ماهی، میگو، و بادام درختی اغلب تا پایان عمر باقی می ماند.
درمان :
الف)پيشگيري:
درمان آلرژي غذايي بسيار مشكل است.مهمترين و اساسيترين كار اينستكه از مواد غذايي و نوشيدني كه باعث ايجاد علائم آلرژي ميشود بايد حتماً پرهيز كرد .
و هنوز هيچ راه ايمونوتراپي موثر براي خود آلرژي غذايي يافت نشده اما ميتوان پيشنهاد حساسيتزدايي پولنها (آنها كه با غذاها Cross react دارند ) در همان زمان را مطرح كرد.
البته بعد از قطعي شدن حساسيت به نوع پولن خاص.
ب)درمان دارويي:
درمان فقط رفع علائم است.كه شامل قرص ، اسپري و داروي موضعي ميباشد ولي اينها فقط علائم را بهبود ميبخشد ولي آلرژي غذايي را درمان نميكنند.
جدول فوق نشاندهنده مواد غذايي حساسيتزايي كه ميتواند در مواد غذايي خاصي مخفي شده باشد و ضمناً موادي كه بايد جايگزين آنها شود را نشان ميدهد.