مدیریت کهیر

مدیریت بیماری های آلرژی
هدف از مدیریت بیماری توسط بیمار این است که بیمار بر بیماری تسلط داشته باشد نه اینکه بیماری بر فرد بیمار به زبان دیگر بیماری در حد امکان کنترل شود بطوری که خواب ورزش وفعالیت عادی زندگی مختل نشود وکیفیت زندگی درحد قابل قبول باشد وکمترین بار هزینه ای بر بیمار تحمیل شود واز عوارض دارویی در حد امکان به حد اقل برسد .
نقش پزشک
پزشک با تشخیص صحیح و آشنا کردن بیمار به واقعیت بیماری او در حد قابل فهم هر بیمار که شامل مختصری از چرایی ایجاد (نقش ژنتیک و عملکرد محیط طبیعی واجتماعی بر فرد وبالعکس آن یعنی رفتار بیمار ) چگونگی سیر بیماری وتعریف حمله وچه خواهد شد بعدی وپیش آگهی بیماری در حالات مختلف آینده در بنیان گذاری پایه صحیح ولی واقعی توام با اعتماد کامل طرفینی وظیفه اصلی خود را انجام داده وسپس با ارایه برنامه های مدیریتی (ترجیحا نوشتاری ) در قسمت های مختلف پرهیز وپیشگیری طریق درست مصرف داروهای درمانی ویا داروهای پیشگیری که متناسب با شدت وطول بیماری او باشد هدف را که همان کنترل بیماری است را مشخص می کند 
نقش بیمار
بیمار با قبول واقعیت بیماری خود چه از نظر نوع بیماری حساسیت وچه از نظر شدت ومزمن بودن وچه تقبل بار اقتصادی آن وچه تقبل پیگیری های لازم ودر عمل پرهیز وپیشگیری گفته شده ومصرف داروها با احتمال عوارض آن فهمیدن عمیق ماهیت متغیر آسم وآلرژی وارتباط های متعددی که با عوامل گوناگونی دارد ونهایتا با اعتماد به پزشک مسولیت مجری بودن همه برنامه های ارایه شده برای رسیدن به همان هدف که کتنرل بیماری می باشد برعهده می پذیرد . 
نقش رابطه پزشک وبیمار
برای رسیدن به کنترل واقعی وکامل بیماری راه درازی در پیش است وبعد از کنترل هم راه درازتری برای حفظ این کنترل که جز به وسیله یک ارتباط خوب وانسانی وتوقع منطقی طرفین قرارداد درمان بر پایه اعتماد وپیوستگی علمی وروز افزون متناسب با واقعیت های مختلف به دست نمی آید 
نقش خانواده
در درمان یک بیمار آلرژی به نحوی همه اعضای خانواده درگیر هستند وبایستی به وظایف خود عمل کنند چه از پذیرش واقعیت بیماری یکی از اعضا وبد تر نکردن روحیه یا محیط زندگی (مثلا کشیدن سیگار یا عطر زدن و....) در مورد بیمار کودکان وزنان ومسن ها وافراد ناتوان این نقش پر رنگ تر است 
 
انواع مختلفی از حساسیت پوستی تحت عنوان کلی کهیر مشخص میگردد که میتواند از خارش با حداقل تورم و قرمزی پوست تا انواعی که ورم و درد در آن ضایعه مهمترباشد.
 
Download Image
                                     
 آلرژی های پوستی
 
آلرژی های پوستی به علت واکنش سیستم ایمنی در برابر مواد آلرژی زای متعدد ایجاد می شوند وبه صورت علائم بالینی مختلفی مانند کهیر ،آنژیوادم ،آتوپیک و...بروز میکنند.
 
کهیر و آنژیوادم :
کهیر به صورت قرمزی پوست همراه با تورم در اندازه های متفاوت و در مناطق مختلف از بدن بروز می کند .
عفونت های ویروسی ،دارو ،غذا و لاتکس از مهمترین عوامل بروز کهیرها به صورت حاد می باشند.
این نوع کهیر معمولا به سرعت برطرف می شود.
برخی اشخاص مبتلا به کهیر مزمن هستند که به مدت چندین ماه یا سال، هر روز بروز می کند.
بعضی شرایط خاص مانند خراشیدگی پوست یا فشارهای عصبی باعث تشدید بروز کهیر می شوند ولی حذف این شرایط تأثیرخاصی در برطرف شدن کلی علائم ندارند.
 
15 تا 25 درصد افراد در دوره ای از زندگی خود حداقل یکبار کهیر را تجربه می کنند.
کهیر مزمن در بیش از 50% مبتلایان حداقل به مدت یکسال و در 25% مبتلایان بیش از 20 سال طول می کشد.
 
آنژیوادم التهاب قسمتهای عمقی تر پوست است و گاهی خود را بصورت کهیر نشان می دهد.
آنژیوادم قرمز و یا برافروخته نیست و اغلب در بافتهای نرم از قبیل پلک، دهان یا دستگاه تناسلی بروز می کند.
کهیر و آنژیوادم هر یک ممکن است به تنهایی یا همزمان با هم در بدن دیده شوند.
کهیر در نتیجه آزاد شدن ماده ای به نام هیستامین در لایه های فوقانی پوست ایجاد می شود، در حالیکه آنژیوادم در نتیجه تأثیر همین ماده در لایه های عمقی پوست ایجاد می گردد.
این ماده شیمیایی معمولا در سلولهای ماستوسیت که مسؤول اکثر واکنش های آلرژیک در بدن هستند ذخیره می شود. البته در این سلولها واسطه های شیمیایی متعدد دیگری نیز وجود دارند که می توانند ایجاد کننده کهیر باشند.
 
علت اکثر کهیرها در بزرگسالان، واکنش های دارویی می باشند.
شایعترین این داروها آسپرین وسایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی(NSAIDs) مانند ایبوبروفن  وداروهای کنترل کننده فشار خون بالا از قبیل مهار کننده های آنزیم ACE یا داروهای ضد درد ( حاوی کدئین یا ترکیبات شبه کدئینی )می باشند.
کهیرهای دارویی فقط تا زمانی که دارو در بدن وجود دارد باقی می مانند.
 
در90%موارد مواد غذایی عامل اصلی کهیر می باشند. از شایعترین این مواد غذایی می توان از بادام زمینی، تخم مرغ، غذاهای دریایی، سویا و شیر نام برد. یکی دیگر از علل کهیر حاد بخصوص در کودکان عفونت های ویروسی مثل سرماخوردگی می باشد.
کهیرهای فیزیکی کهیرهایی هستند که بواسطه یک محرک خارجی مثل خراشیدگی پوست، سرما، گرما، ورزش، فشار عصبی ویا تماس مستقیم بانور خورشید ایجاد می شوند. افرادی که مبتلا به کهیر مزمن هستند،حداقل یکی از این موارد را به عنوان  عامل ایجاد کهیر ذکر می کنند.
هرگاه عامل ایجاد کهیر مشخص گردید،باید در حذف آن تلاش شود. در مورد غذاها یا داروها،  حذف شدن آلرژن از بدن نیازمند چندین روز زمان است و در این مدت استفاده از آنتی هیستامین می تواند در بهبود علائم مؤثر باشد. در مبتلایان به کهیر مزمن استفاده از آنتی هیستامین ها مؤثر نیست و معمولا کهیرها خود بخود از بین می روند. در 50% این بیماران کهیرها در مدت 3 تا 12 ماه برطرف می شوند. در 40% دیگر مبتلایان بهبودی کهیر یک تا پنج سال به طول می انجامد،در حالیکه در 5/1% بیماران ممکن است این کهیرها بیش از 20 سال بافی بمانند. 40%  مبتلایان به کهیر مزمن حداقل دو بار در زندگی خود دچار این حالت می شوند. درمان این بیماران شامل اقداماتی است که باعث ایجاد احساس راحتی در بیمار می شود. پزشک با تجویز آنتی هیستامین ها یا انتخاب چند دارو به صورت ترکیبی به برطرف شدن علائم آزار دهنده کمک میکند. در موارد نادری آنتی هیستامین ها مؤثر نیستند وپزشک ناچار به تجویز کورتیکواستروئید می باشد.   
 
سه دسته عمده کهیر وجود دارد
کهیرهایی که به طور خودبخود رخ میدهد و با کهیر حاد یا مزمن همراه است.
کهیرهای فیزیکی که توسط محرک خاصی ایجاد میشوند.
ضایعات کهیری مانند کهیر ناشی از ورزش.
 
کهیر مزمن خود به خودی
تعریف :ضایعات متغیرتکرارشونده و معمولا برجسته قرمز رنگ وشدیدا خارش دار(هرچند با ناخن چنگ نمی زنند ولی شدیدا می مالند) که لبه های برجسته وپر رنک تری دارد ودر وسط رنگ پریدگی مشاهده می شود هر منطقه ای از پوست می تواند درگیرکند وهر تعداد و اندازه ای (عمده پاپول ویا پلاگ) تکی یا چند تا به هم وصل میشوند(گروهی) کهیر هر شکلی می تواند باشد ولی بیشتر حلقوی یا نیمه حلقوی هستند گاهی خطی و این دسته از بیماریها بروز شبانه بیشتری دارد.
خارش را بدتر از درد می دانند وشدیدا بر کیفیت زندگی وابسته به سلامتی موثر می باشد (قابل مقایسه با سکته قلبی و...) حتی خستگی و کاهش انرژی زندگی وایجاد نگرانی از مریضی های بدتر اختلال در کار-مدرسه- ورزش -خواب بخصوص که شب ها بدتر میشود.
کهیر در 50درصد خودش می باشد و40 درصد همراه با انژیوادم وحتی 10 درصد آنژیوادم تنهایی داریم که آنژیوادم لایه های عمقی تر پوست ومخاط را درگیر می کند و ایجاد سوزش می کند حال اگر در حنجره رخ دهد می تواند کشنده باشد
کهیر مزمن : یک درصد مردم کهیر مزمن دارند که اکثر یا همه روزهای هفته مبتلا هستند وبه داروها وابسته می شوند وفقط با دارو کنترل هستند وبا یک نوبت نخوردن دارو کهیر خودش را نشان می دهد وقطعا این افراد بیشتر از 6هفته مبتلا هستند وماهها وحتی چندین سال مبتلا هستند این نوع کهیر بیشتر در بزرگسالان بخصوص بین سی الی پنجاه سالگی وخانم ها دو برابر مردها مبتلا می شوند
در کهیر مزمن 20درصد توسط تحریکات فیزیکی مثل گرما سرما فشار یا مالش افزایش یا کاهش دمای بدن یا لرزش نور ویا آب و... ایجاد می شود هرچند عوامل فیزیکی می تواند فوری یا بعد از دقایق وساعت ها بعد هم رخ می دهد
در حدود30درصد خود ایمنی علت کهیر مزمن می دانند بیشتر از50 درصد از کهیر مزمن علت ناشناخته دارد وان را کهیر خود بخودی مزمن هم می گویند. می تواند در یک فرد چندین علت با هم موجب کهیر شوند.استرس وخستگی هم به عنوان علت شروع هم عامل تشدید کننده در هر دو نوع حاد ومزمن نقش دارند
کهیر فیزیکال :که علت فیزیکی مشخصی دارد وبیشترین تکرارشوندگی را دارد چندین سال(میانگین 6الی 7سال) فرد مبتلا را به زحمت می اندازد وموجب افت کیفیت زندگی وابسته به سلامت می شود.کهیر فیزیکال خیلی جدی است وگاهی درمانهای سخت هم ازعهده برنمی اید ولی توسط پزشکان جدی گرفته نمی شود به صرف مشخص بودن علت متاسفانه بیشتر جوانان 20الی30 سال درگیر می کند طبق تعریف مزمن محسوب می گردد که 30درصد نوع مزمن شامل میشود وانواع مختلفی دارد که درموگرافیسم شایع ترین مدل ان است نزدیک به نصف موارد فیزیکال که با فشار عمودی یا مالش یا لرزش ایجاد می گردد
فشار :
که سه نوع دارد
1- درموگرافیسم که بافشاری اندک می توان روی پوست بنویسیم وبرجستگی حاصل برای دقایقی می ماند وخارش قرمزی وتورم دارد(درموگرافیسم قرمز) تا دو ساعت محل فشار بیمار را ناراحت می کند
نوعی ازهمین درموگرافیسم که درد وخارش ندارد (نوع ساده) وحتی خود را بیمار نمی دانند که تا 5درصد مردم عادی انرا دارند فقط محدود به محل فشار است
درموگرافیسم لوکالیزه که به دنبال گزش یا تاتو ایجاد میشود ونوع درموگرافیسم وابسته به سرما هم داریم درموگرافیسم سفید است که تورم وخارش همراه با رنگ پریدگی است
2 -فرم تاخیری فشار که فشار سنگین یا نیمه سنگین می خواهد که حداقل 10-15 دقیقه فشار عمودی بر بدن وارد اید ان وقت بعد از چند ساعت(3الی12ساعت) ورمی سنگین با درد وخارش وگاهی قرمزی که چندین ساعت ویا روز ها هم می ماند (سریع ترین زمان شروع نیم ساعت وکند ترین زمان شروع 12ساعت بعد از فشار کافی بوده ) در واقع بر خلاف تعریف آنژیوادم قرمز است وعجیب تر اینکه مخاط هم درگیر میشود پس احتمال درگیری حنجره وخفگی هم مطرح است
علامت های عمومی مثل خستگی –درد مفاصل –حالت سرماخوردگی وغیر ازخارش درد وسوزش هم در محل فشار تاخیری داریم روی کتف ها کمربند ومحل فشار کفش تنگ شایع تر است تا 9سال هم ماندگاری دارددر تست آن قرائت تست 6ساعت بعد از فشار است که با دستگاه فریک تست خوانده میشود
3-کهیر لرزشی یاویراتوری نام صحیح تر آنژیوادم / کهیرلرزشی است وخیلی نادر است که بعد از ده دقیقه از تماس با لرزش ها در محل ایجاد می شود وعمده تورم(انژیوادم )است واخیرا نوع تاخیری هم گزارش شده است وسیله ای به نام میکسر ورتکس(پلات فرم) که در آزمایشگاه ها داریم برای ایجاد وتشخیص کاربرد دارد دربین کارگرانی که با قدرت هوا دریل یاتخریب می کنند در دوچرخه سواران وموزیک نوازان ماساژورها بیشتر گزارش شده است
کهیر واسکولیت :
کهیرمزمنی است که خانم ها بیشتر مبتلا میشوند درد ناک هم هست وبیشتر از دو روز در یک محل پوست میماندوبعد بقایایی قهوه ای چون خون مردگی بر جا میگذارد می تواند پورپورا نقطه ای وتارگت لیژن هم دیده شود وهمراه با علایم سیستمیک تب کاهش وزن درد مفاصل بزرگی غدد لنفاوی ودرد استخوان ها هم دارد

نظرات