انواع پوست
پوست خشک
درخشندگی کمتری دارد منافذ پوست به سختی دیده میشوند انعطاف پذیری کمی دارند پوست فلسی وترک خورده است
پوست چرب
در مناطق خاصی پوست چرب میشود مثل چانه پیشانی که پوست درخشان است لمس چرب دارد منافذ بزرگ وقابل دیدن است در سنین جوانی است وآکنه پیدا می کنند
پوست معمولی
نه چرب ونه خشک است نرم وکمی مرطوب ومنافذ کمی دیده میشود
پوست مختلط
نوعی معمولی است که فقط در پیشانی بینی وچانه چرب است زیرا این مناطق غدد سباسه دارد(ناحیه تی )
درمان خشکی پوست
مرطوب کنده تنها کافی نیست زیرا چربی نیز لازم است تا پوست را محافظت ومسدود کند پس مرطوب کننده روغنی لازم دارند
درمان پوست چرب
جز در سرما این افراد نیازی به مرطوب کننده با هیچ پایه ای ندارند با داشتن پوست چرب یا آکنه اصلا مرطوب کننده اشتباه است مصرف شود
پوست معمولی
این افراد مرطوب کننده با حداقل پایه چربی باشد وبخصوص در منطقه تی صورت که سباسه دارد مصرف نشود واصلا چربی طبیعی پوست نمی گذارد آب پوست تبخیر شود چربی طبیعی پوست لیپید حاصل از غدد سباسه است ربع لایه کراتین پوست مرطوب کننده طبیعی است که موجب حفظ آب میشود وحاوی موادی چون اوره لاکتیک اسید پیروویک اسید مالیک اسید گلیکولیک اسد و..است
مرطوب کننده ها
دو نوع هستند واکثرا هم ترکیبی از دو حالت
اول : مسدود کننده ها
دوم : جاذبه الرطوبه ها
اگر بخواهیم آب را نگه داریم از مواد چربی ومسدود کننده استفاده می کنیم که با تقویت لایه لیپیدی موجب کاهش تبخیر آب موجود میشویم بهتر است بعد از حمام یا سشتشو با حوله طوری ظریف عمل کنیم که کمی آب بر پوست بماند (تری آن ) وبعد این مسدود کننده استعمال شود مثال این مسدود کننده ها پماد معدنی وازلین یا پارافین است که بهترین هستند بعد پماد حیوانی مثل لانولین که از پشم گوسفند است ودر آخر هم مسدود کننده گیاهی مثل روغن زیتون جو دوسر روغن دانه کنجد وبادام بیماران از مواد مسدود کننده استقبال نمی کنند وبه همین علت در قالب کرم یا لوسیون می برند تا آب ان بیشتر وقابل قبول تر شود هرچند که اول جالب است زیرا سریع اب درون آن تبخیر شده وهمان چربی می ماند تا آب واقعی درون پوست نگه دارد
اگر بخواهیم آب را جذب کنیم از جاذبه الرطوبه ها استفاده میشود این مواد همانگونه که از اسم انها پیداست توانایی جذب آب دارند مثل گلیسرول سوربیتول پروپیلین گلیکول چه کمی در لایه شاخی نفوذ بکنند چه نکنند جاذب آب هستند. ماکروملکول های که نفوذ نمیر توانند بکنند مثل هیالورونیک اسید الاستین کلاژن چه در پوست سالم چه حتی در ماده ای چون لانولین هم اثرات مسدود کنندگی داریم هم اثر جاذبه الرطوبگی
صابون ها
نمک اسید های چرب را صابون می نامند که اسید های چرب معمولی چون اسید استئاریک اسید پالمتیک اسید اولنیک اسید میرستیک واسید لوریک که منابع حیوانی یا گیاهی دارند
صابون های آرایشی یا معمولی
به این صابون ها نوع سخت هم گویند که نمک های سدیم اسید های فوق هستند که مواد آلودگی سطح پوست که با آب پاک نمیشوند این نمک ها دور آن آلودگی رفته وبا محاصره کردن وتشکیل میسل ها ان موقع با آب پاک میشوند
معایب صابون های معمولی
جایگزینی سدیم باذد کلسیم یا منیزیم در آب منزل موجبذ تشکیل مواد چسبنده ونامحلول که آلودگی ازبین نمی رود وکثیف باقی می ماند وحتی موجب تحریک والتهاب هم می شود
عیب دوم پ اچ9الی10صابون ها معمولی کلاسیک خود محرک والتهاب اور است که سالم ترین پوست ها هم 1الی2ساعت طول می کشد تا پ اچ را نرمال کند
صابون های سنتزی (غیر سنتی)
محصولات جانبی تقطیر نفت هستند مثل سورفکتانت یا مواد فعال سطحی که جالب انکه محلول در آب هستند وجزئ اصلی صابون ها وشامپو ها هستند البته این ها هم میسل تشکیل می دهند این صابون های جدید نه مشکل جایگزینی نمک دارند وهم با اضافه کردن اسید لاکتیک یا اسید سیتریک می توان پ اچ را نزدیک نرمال کرد تا محرک والتهاب اور نباشد هر چه سور فکتانت بیشتر باشد چربی پوست را کاهش می دهد پس مخصوص افرادبا پوست چرب است یاد در منطقه تی صورت که چرب تر است البته پوست چرب ها صابونی استفاده کنند که کمترین مرطوب کننده داشته باشد زیرا همه مرطوب کننده ها بالاخره پایه ای چرب دارند
صابون های ملایم یا هیپو آلرژیک
اولا عطر واسانس ندارند دوم سورفکتانت امفوتریک دارند که هنوز کمتر محرک باشند والتهاب ندهند مخصوص نوزادان وخیلی ظریف ها باشد
درمان های موضعی پوست
ریتینویک اسید
از مشتقات ویتامین آ هست که مورد استفاده از پیری طبیعی پوست یا اثرات آفتاب زدگی است که با کمک به تقسیم سلولی در اپیدرم سلول های آسیب دیده را نو می کند وکاهش ملانین وافزایش کلازن والاستین هرچند ضخامت پوست بیشتر می کند ولی نرم می ماند وچروک پوست هم کمتر می کند این اثرات خوب خیلی تدریجی ایجاد میشود وکمتر از یک سال نمی شود مشتقات ریتینوییک اسید به نام های رتینول پرورتینول ورتینالدهید هم مورد استفاده هستند
طریقه مصرف با خداقل غلظت یعنی25هزارم شروع وبتدریج زیادتر سپس به 5صدم درصد ونهایتا به 1دهم درصد می رسانیم این ماده عمدتا به صورت کرم استعمال میشود ولب در پوست چرب به فرم ژل بهتر توصیه میشود
برای تاثیر بهتر ریتینول ابتدا با صابون مناسب شستشو گردد وشب ها مصرف شود زیرا در روز احتمال واکنش به نور افتاب زیادتر می کند صبح هم ریتینول از پوست پاک گردد
عوارض جانبی رتینول
ابتدا پوست نازک می کند بعد ضخامت را طبیعی وسپس افزایش می دهد واحساس خشکی پوست دراوایل مصرف داریم که منظور 1الی 3ماه اول است واگر خشکی موجب ناراحتی بیمار گردد ژل رتینول به کرم آن تبدیل شود زیرا ژل بیشتر خشکی ایجاد می کند ودر این موارد روز هاذ کرم مرطوب کننده وشبها کرم رتینول مصرف گردد لطفا رتینوییک اسید ها به تنهایی مصرف شوند وتوام با هیچ داروی دیگری موضعی مصرف نشود
آداپا لن
مکانیسمی شبیه رتینوییک دارد که به فرم ژل 1ده درصد در بازار است ودر آکنه خفیف تا متوسط موثر است عوارض ان هم شبیه رتینوییک اسید است ولی اثر ضد التهابی بیشتری دارد که باز یک بار در شبانه روز بعنی قبل از خواب مصرف گردد که اول هم با صابون مناسب شستشو شود
ازالیک اسید
ازالیک اسید بطور طبیعی در بدن است که در درمان اکنه مورد دارد علاوه بر اثرات ضد التهابی آثر ضد باکتری هم دارد ونو سازی فولیکول مو موجب می گردد تا مجرای فولبیکول باز بماند وبا مواد کراتینی بسته نشود وجلوی تشکیل کمدون را می گیرد وبا مهار تولید ملانین موجب شفاف سازی پوست میشود در بازار غلظت 10درصد 20درصد و35درصد آن موجود است
هیدروکینون
برای درمان ضایعات هیپر پیگمنت است یعنی تولید وعملکرد ملانین را مهار می کند که غلظت 4درصد دارد که با نسخه پزشک است ولی غلظت 2درصد بدون نسخه فابل تهیه است وبهترین روشن کننده پوست است عوارض ان نارنجی شدن ناخن ها که تماس ایجاد نشود با ناخن
بنزوییل پر اکسید
اثر ضد میکروب دارد که پروتین باکتری را اکسید میکند پس با نفوذ در فولیکول مو وکاهش باکتری ها در آکنه موثر است .اثر کراتولتیک دارد پس پوست نازک وشفاف می کند در بازار به فرم کرم ژل لوسیون وماسک صورت وحتی درون صابون های ضد اکنه است از غلظت 1و5و 10 درصد موجود است که از غلظت کم شروع شود تا اگر تحریک کرد متوجه شویم والبته گاهی خشکی پوست هم می دهد
آلفا هیدروکسی اسید ها
زمنابع گیاهی به دست می اید که حاوی گلیگولیک اسید مالیک اسید تار تاریک اسید سیتریک اسید ولاکتیک اسید است تا 10درصد به عنوان غلظت کم است که بدون نسخه می فروشند
تا غلظت 50درصد که نسخه می خواهد وبرای پاک سازی سطحی پوست است که خود بیمار ایتعمال می کند ولی غلظت بالای پنجاه وتا 70درصد که خود پزشک به کار میبرد این فراورده ها هم فقط در شب مصرف شوند وصبح که شسته شد باز ضد آفتاب بزند زیرا آلفا هیدروکسی اسید ها موجب حساسیت پوست به اشعه ماورا بنفش می گردد. اگر در مواردی پزشک توصیه کند می توان از رتینوییک اسید در شب ودر روز احتیاط از هیدروکسی اسید استفاده کرد
تا اثرات پیری زودتر درمان شودعوارضی چون سوزشس وخارش بندرت دارد ولی اگر ایجاد کرد مصرف هیدروکسی اسید قطع شود ودر غلظت بالاتر تاول وحتی سوختگی می دهد در آسیاییها ورنگین پوست ها بیشتر دقت می خواهد وگاهی نقاط هیپر پیگمنته ایجاد می کند
استیروییدها
کورتن های جلدی بهترین ضد التهاب هستند وطیف گسترده ای از انواع وقدرت ضد التهابی داریم وهمچون مصرف خوراکی آن می تواند عوارض بدهد مثل نازک وشکننده شدن پوست آتروفی ..خونریزی محدود وکوچک زیر پوستی پورپورا...آکنه استیروییدی تل آنژکتازی پوست که ایجاد ودیده شدن مویرگ ها در پوست است هیروستیزم یا پرمویی
به همین دلیل عوارض است که فقط با نسخه تهیه میشوند البته کمترین غلظت هیدروکورتیزون استثنتا است طول درمان هیچ وقت طولانی نباشد ومنطقه صورت از همه جا به کورتن حساس تر است کورتن های قوی مثل کلوبتازول حتی اثر جذب سیستمیک وعوارض عمومی هم می توانند ایجاد کنند