واکسن آلرژی یا ایمونوتراپی، قطعی ترین راه و تنها راه ریشه کنی آلرژی می باشد به این صورت که تزریق تدریجی آلرژنها به بدن و یا چکاندن زیر زبان یا حتی روشهای دیگر که به تدریج غلظت افزایش می یابد تا به غلظت نگاه دارنده که بتواند هم بیماری کنترل کند و هم مشکلی ایجاد نکند.

 

واکسن با آمپول فرق می کند،واکسن برای پیشگیری است ولی درآمپول دارو موجود است و اثر فوری دارد.

 

واكسن درماني آلرژي به دلايل زير لازم است

1- قطعاً پيشگيري سخت و بطور كامل ناشدني است.

2- مصرف دائمي داروها در آلرژي غيرقابل قبول مي‌باشد.داروها هرچند علائم بيماري را كنترل مي‌كنند، به علت استمرار سير بيماري در بدن و ماسكه شدن علائم احتمال مزمن شدن بيماري را بيشتر مي‌كند.

3-داروها عوارضي دارندكه مي‌توانند كاملاً جدي باشند.

4- روشي منحصربفرد و بدون جايگزين مي‌باشد.

5- نتيجه آن مي‌تواند براي عده‌اي دائمي و براي عده‌اي ديگر طولاني‌مدت باشد.

6- نتيجه آْن مي‌تواند بطور كامل يا بطور عمده‌اي از مشكلات بيمار را حل كند.

7- بعد از مدتي محدود (حدود 3 تا 5 سال) حدود %80 بيماران بهبودي كامل پيدا مي‌كنند و حدود %20 نيازمند به ادامه واكسيناسيون بعد از 5 سال معمول مي‌باشند كه مدت زمان آن نامشخص مي‌باشد. بين 1 تا 5 درصد ناموفق عمل مي‌كند.

هرچند واكسن‌درماني قطعي مي‌باشد ولي براي برخي افراد مي‌تواند مناسب‌ترين روش نباشد.

 

مقررات واكسن درماني

واكسن براي تقويت ايمني بدن و موثرترين نوع پيشگيري ولي اختصاصي مي‌باشد كه بطور تدريجي انجام مي‌شود و حداقل 4 تا 5 سال بطول مي‌انجامد كه چند ماه اوليه را هفتگي و مابقي چندهفتگي است و تا رسيدن به تغييرات مورد نظر ، مكمل ديگر درمان‌ها مي‌باشد نه تنها جايگزين آنها و حاوي عصاره آلرژن‌ها چون گرده گياهان است و عارضه داروئي نخواهد داشت هرچند كه ممكن است عوارض آلرژي در پي داشته‌باشد. بعد از انتخاب شما ( برحسب نوع بيماري ، نتايج پوستي و آزمايش خون و ... ) احتمال موفقيت واكسن منوط به همكاري در امر پرهيز و درمان‌هاي پيشگيري ديگر از قبيل مصرف اسپري‌ها خواهد بود. كه موجب حفظ اثر واكسن درماني و از طرفي حملات شديد بيماري موجب خنثي شدن واكسن مي‌گردد. مصرف هر از گاهي قرص‌ها براي درمان سريع حملات عود بيماري در طي واكسيناسيون موجب كاهش اثر واكسن نمي‌گردد. پيگيري اثر واكسن‌درماني نيازمند ويزيت حداقل هر دو ماه يكبار جهت بررسي ، تنظيم مصرف اسپري و آزمايش مي‌باشد. در حاملگي ، بيماري‌هاي سيستم ايمني ( نقص ايمني ، روماتيسم و سرطان ) مصرف اضطراري برخي داروها (پروپرونالول) نوع شديد و مزمن آسم و عفونت‌هاي خاص (سل و ايدز)، ديابت ، بيماري قلبي عروقي براي عمده موارد آلرژي غذايي و آلرژي پوستي غيره توام با آلرژي تنفسي واكسن شروع نخواهد شد. بعد از فاز اوليه واكسيناسيون حامله شدن بلامانع است. عوارض آلرژي تزريق واكسن عمدتاً بصورت موضعي مي‌باشد هرچند كه عوارض چون آلرژي تنفسي و يا بندرت عوارض عمومي چون شوك گزارش شده‌است و عوارض موضعي معمولي دليل بر مربوط و موثر بودن واكسن مي‌باشد و با كمپرس سرد و مصرف قرص‌ها برطرف مي‌گردد و براي جلوگيري از عوارض شديدتر در تزريقات آينده موضوع را به اطلاع پزشك برسانيد و باقي ماندن به مدت حداقل بيست دقيقه در مطب و يا درمانگاه و نداشتن حركت شديد بازوئي كه تزريق در آن انجام شده‌است ، براي چندين ساعت ، و تناوب در محل تزريق بازوها الزامي است. اثربخشي واكسن در افراد مختلف متفاوت مي‌باشد و برحسب مورد ، پروتكل تغيير خواهد كرد و اميد است با لطف خداوند و همكاري شما بعد از مدت مورد نظر بالاي هفتاد درصد بيماري شما درمان شده‌باشد . و به وضعيت قبل از شروع بيماري رسيده‌باشد و در ادامه با رعايت كردن نسبي عوامل مختلف موجب پايداري اثر واكسن براي سالهاي متمادي آينده گردد. موارد قطع واكسن براي افرادي كه بسياربسيار حساس هستند و از اول تحمل نمي‌كنند و يا افرادي كه در حين تزريقات واكنش شديد و جدي آلرژي دارند و يا در صورت عدم موفقيت( ناشي از عدم همكاري ، رعايت نشدن زنجيره سرد و يا عدم پلسخ‌دهي سيستم ايمني بدن فرد و يا نامنظم بودن تزريقات) و يا انشالله بعد از بهبودي مورد نظر ( بعد از پايان مدت قانوني)فقط به عهده متخصص آلرژي خواهد بود.

 

هدف از واكسن درماني

1- ايجاد حفاظت و برقراري توانايي تطابق سيستم ايمني در مواجهه‌هاي بعدي آلرژن‌ها.

2- تصحيح درك غلط و بي‌برنامگي در سيستم ايمني و حذف واكنش‌هاي شديد و ايجاد واكنش‌هاي معمولي در مواجهه با آلرژن‌ها. تجارب نشان مي‌دهد كه واكسن‌درماني تداخل مخربي در سيستم ايمني ايجاد نمي‌كند.

 

مكانيسم اثر واكسن‌درماني

 

در مواجهه‌اي طبيعي كه موجب ايجاد حمله بيماري مي‌شود، ميزان آلرژن‌ وارد شده به بدن كم مي‌باشدو مجال كافي در اختيار سيستم ايمني گذاشته نمي‌شود اما در واكسن‌درماني ميزان آلرژن زياد و منجر به ايجاد ايمني مي‌گردد.

 

اقتصاد واكسن‌درماني

هرچند واكسن‌درماني گران به نظر مي‌رسد(براي بيمار و بيمه‌ها) ، اما اگر انتخاب فرد ، انتخاب نوع واكسن ، پروتكل اجرايي ، پيگيري‌هاي واكسيناسيون ، حفظ زنجيره‌ و .... مناسب باشد باصرفه‌ترين طريقه درمان مي‌باشد و افزايش كيفيت زندگي ، نداشتن غيبت از كار و تحصيل (افزايش توليد ملي)حذف درمان‌هاي دارويي و جلوگيري از عوارض داروها و مشكلات ناشي از آن همگي به قدري ارزشمند مي‌باشند كه غيرقابل قيمت‌گذاري هستند.

 

مشكلات واكسن‌درماني

1- درد و ناخوشايندي عمل تزريق و استرس ناشي از آن

2- قيمت گران

3- رفت و آمد و مدت زماني كه صرف تزريق و تحت نظر بودن بعد از آن مي‌گردد.

4- طولاني‌بودن مدت واكسن‌درماني

5- تضميني نبودن

6- جلو ايجاد حساسيت‌هاي جديد را نمي‌گيرد بطوريكه ممكن است فرد با آلرژن جديدي، بيماري او اوت كند و به نظر برسد كه واكسن‌درماني شكست خورده‌است.

 

دلايل عدم شروع واكسن در كودكان زير 5 سال

1- در سنين زير 2 سال عمده آلرژن‌هاي مقصر ، غذاها هستند كه قابل جايگزيني با رژيم‌درماني جديد هستند.

2- بين 2 تا 5 سال آلرژن‌هاي داخل منزل عامل بيماري هستند كه مي‌توان باپيشگيري جدي از آنهافاصله گرفت.

3- آلرژي به گرده گياهان در اين سنين كم مي‌باشد و هرچند كه آلرژي به اين مواد ادامه مي‌يابد ولي بهتر است در سال‌هاي اول شروع آلرژي به گرده گياهان واكسن درماني را شروع نكنيم تا اولاً همه حساسيت‌ها كاملاً ظاهر شوند وبتوانيم اصلي‌ترين مقصر را شناسايي كنيم و دوماَ تثبيت وضعيت آلرژي در كودكان لازم مي‌باشد و سوم اينكه تست پوستي در اين سنين خوب عمل نمي‌كند و تست پوستي مبناي اصلي واكسن‌درماني مي‌باشد.

 

بطور عام هيچ سني ممنوعيت مطلق واكسن‌درماني ندارد

 

واكسن‌درماني مكمل پيشگيري و درمان دارويي مي‌باشد

 

دلايل نياز به پيشگيري جديد در طول واكسن‌درماني

1- نداشتن پيشگيري موجب ايجاد حمله و بهم خوردن بيشتر سيتم ايمني و سد دفاعي آلرژي مي‌گردد.

2- نداشتن پيشگيري موجب ايجاد حمله و علاقه‌مندي بيمار به همكاري تضعيف مي‌شود.

3- نداشتن پيشگيري موجب ايجاد حساسيت جديد و تصور شكست واكسن‌درماني مي‌گردد.

4-نداشتن پيشگيري باعث ايجاد پديده Priming مي‌گردد كه اين موجب شكستگي بيشتر سد دفاعي ، ايجاد حساسيت به آلرژن‌هاي جديد و علائم شديدتر با آلرژن معمولي در پي دارد و اگر Total Allergic Load را كمتر كنيم ، واكسن‌درماني بهتر نتيجه مي‌دهد.

 

نتيجه واكسن‌درماني

 

1-شناسايي آلرژن يا آلرژن‌هاي اصلي فقط توسط تست پوستي و تاييد آن با تاريخچه مثبت و يا تست چالش مثبت.

2- با آلرژن‌هاي Minor يا جزئي و يا موارد حاصله از واكنش متقاطع واكسن شروع نشود.

3- بعد از تثبيت آلرژن‌ها سرعت پيشرفت و بدتر شدن بيماري فاكتور مهمي براي شروع واكسن‌درماني مي‌باشد.

 

افرادي كه نبايد واكسن‌درماني را شروع كنند

 

1-كسانيكه آلرژي واقعي ندارند، يعني مشكل شبه آلرژي داشته‌اند.

2- كودكان زير 5 سال و بزرگسالان بالاي 60 سال.

3- داشتن بيماري‌هاي خاص زمينه‌اي مثل نقص ايمني مادرزادي ، بيماري‌هاي رماتيسمي و خودايمني ، ايدز و سرطان

4- درصورتيكه آلرژن‌هاي غذايي عامل اصلي باشند با رژيم‌درماني جايگزين مي‌كنيم.

5- درصورتيكه مواد آلرژن قابل اجتناب باشند مثل موي گربه ، پر و پشم

6- بيماري در سال اول شروع باشد و كاملاً تثبيت نشده‌باشد.

7- بيماري خفيف ، كوتاه‌مدت و به آساني و با مصرف كمي دارو قابل كنترل باشد.

8- در افراد حامله:

الف) زيرا تغييرات ايمونولوژيك خاص حاملگي بر ميزان و حساسيت فرد اثر مي‌گذارند.

ب ) ريسك آنافيلاكسي براي خانم حامله وجنين او بسيار بالا مي‌باشد.

ج ) تداخل با پروسه حاملگي به علت رفت و آمد.

* توصيه مي شود كه در 6 ماهه اول واكسن درماني حامله نشود ولي حامله شدن در فاز نگهدارنده بلامانع است.

9- افراديكه داروهاي بتابلوكر(پروپرونالول) مصرف مي‌كنند.زير:

الف) اين داروها خود ايجادكننده حالت قبل از آلرژي هستند.

ب ) درصورت ايجاد آنافيلاكسي درمان را سخت و غيرعملي مي‌كند.

ج )درصورت مصرف اپي‌نفرين در اين بيماران ، دچار فشارخون خيلي بالامي‌شوند.

* داروهاي مهارگر كانال كلسيم به عنوان جايگزين پيشنهاد مي‌شود و يا بتا بلوكرهاي اختصاصي قلب مثل آتنولول ممنوعيت مصرف ندارند.

 

10-مواردي از آسم: الف) آسم شكننده

ب ) آسم وابسته به كورتون

ج ) آسم قلبي

 

11- در حمله شديد بيماري به خصوص افراد آسمي

12-در تب و عفونت‌ها

 

13- در افراد بسيار بسيار حساس كه توسط تست پوستي يا تست آزادسازي هيستامين در بازوفيل‌ها شناسايي شدند.

 

شرايط شروع واكسن

 

1- آلرژن مقصر اصلي قابل شناسايي با تست پوستي مي‌باشد و واكسن آن ساخته شده‌باشد و ترجيحاً واكسن نزديك به استاندارد باشد.

2- آلرژن اصلي غيرقابل پرهيز بطور موثر باشد.

3- بيماري آلرژي تنفسي باشد و به آساني توسط دارو قابل كنترل نباشد(يعني شديد باشد). طول مدت (6 ماه يا بيشتر) بيماري در سال به گونه اي باشد كه احتمال ايجاد عوارض دارويي مطرح كند.

4- در فرد خاص داروهاي آلرژي ايجاد عوارض كرده باشند يا تداخل دارويي ايجاد شده باشد.

5- ايجاد نااميدي به علت مصرف هميشگي دارو در فرد ديده شود.

6- فرد بيمار خود انتخاب كرده باشد(نظر بيمار قابل احترام است و آينده نگري او درمورد مصرف دارو، عوارض احتمالي ، گراني دارو و به نيت جلوگيري از توسعه آلرژن در بدن)

7- سن فرد از دوران كودكي گذشته باشد و از طرفي در افراد كهنسال اميد به زندگي به اندازه كافي باشد.

8- ظرفيت همكاري بيمار درحد قابل قبول باشد.زيرا منظم بودن ، پيشگيري بسيار مهم مي باشد و همچنين خوب شدن اوليه كه گول زننده است نبايستي منجر به قطع واكسن شود. پزشك و بيمار هر دو ، پروتكل را ادامه مي‌دهند.

 

احتياط‌هاي لازم در تزريق واكسن

1- اولين تزريق هر غلظتي ، مهم‌ترين تزريق مي‌باشد.

2- وقتي مواد ، جديد خريداري مي‌شوند ، نياز به دقت بيشتري مي‌باشد.

3- در روند افزايش غلظت واكسن ، حفظ بيمار مهم‌تر از سرعت افزايش غلظت مي‌باشد.

4- تكميل فرم مربوطه براي بررسي وضعيت بيمار ، قبل و بعد از واكسن ضروري مي‌باشد. درصورتيكه بيمار مبتلا به عفونت يا حمله آلرژي مي‌باشد واكسن تزريق نشود و درصورتيكه بيماري چندان كنترل نمي‌باشد براي بررسي ميزان واكسن با پزشك مشورت شود.

5- اندازه گيري واكنش موضعي بعد از تزريق واكسن انجام شود(جهت شناسايي تغيير فاز واكسن).

6- ميزان تزريق واكسن طبق پروتكل انجام شود و به هيچ وجه از حداكثر غلظت ، 100 خط از غلظت نگهدارنده و 5 خط از غلظت 4# يا غلظت A كمتر نباشد.

7- در حداكثر گرده‌افشاني ( حوالي شهريور ماه ) تزريق واكسن با دقت بيشتري انجام شود.

8- بيماراني كه بعد از گذشت هفته‌ها هيچ تغييري نكرده‌اند يا واكنش موضعي نداشته‌اند به پزشك ارجاع داده‌شوند.

9- بين 10 تا 30 دقيقه بعد از تزريق بيمار در مطب حضور داشته باشد.

10- در روز تزريق واكسن و روز بعد از آن ، بيمار از مصرف غذاهاي محرك و حساسيتي به خصوص غذاهايي كه با آلرژن اصلي واكنش متقاطع دارد پرهيز كند.

11- حوالي تزريق واكسن با گرد و غبار به خصوص در تماس نزديك با گياهان نباشد.

12- تزريق واكسن بطور متناوب در دست چپ و راست انجام شود و محل هاي تزريق نيز تغيير جزئي داشته باشد.

 

علل عوارض موضعي بعد از تزريق واكسن

 

1- رعايت نكردن امر پيشگيري با آلرژن‌ها؛ شب‌هاي سرد و روزهاي گرم گرده‌افشاني گياهان بيشتر مي‌شود و نياز به رعايت بيشتر بيمار مي‌باشد.

2- توصيه و استفاده از ماسك ، گرفتن حمام و غرغره دهان و بيني بعد از تماس با گياهان انجام شود.

3- فعاليت سنگين دستي كه در آن تزريق انجام شده‌است.

4- تكنيك غلط تزريق بطوريكه تزريق عضلاني در عضله دلتوئيدموجب واكنش موضعي مي‌شود كه دردناك مي‌باشد.

5- انجام مالش زياد يا ور رفتن به محل تزريق واكسن.

6- نو شدن غلظت‌هاي واكسن و يا تزريق همزمان چند آلرژن قوي ( عصاره آلرژي چمن‌ها قوي مي‌باشد.)

7- ميزان حساسيت فرد با توجه به واكنش‌هاي تزريقات قبلي.

8- اشتباه محاسباتي و افزايش حجم ( درصورتيكه ميزان گليسيرين زياد تزريق شود ، عوارض موضعي دردناك مي‌باشد)

9- داشتن استرس روحي مثلاً فصل امتحانات دانش‌آموزان.

10- بيمار مبتلا به سرماخوردگي يا عفئنت شده‌باشد كه اين حالت علاوه بر شباهت زياد به آلرژي موجب برگشت بيماري آلرژي و هم چنين ايجاد عوارض موضعي مي‌گردد.

11- تزريق در اوج فصل گرده‌افشاني

 

درمان عوارض موضعي

 

1- درصورتيكه كمتر از 5 دقيقه عوارض ايجاد شود و يا همراه با ايجاد مشكلات تنفسي براي بيمار باشد ، حالت اورژانس ايجاد شده‌ و لازم است ضمن بستن تورنيكت در محل بالاي تزريق و استفاده از اپي‌نفرين در بازوهاي مخالف همراه با مصرف آنتي‌هيستامين بيمار به عنوان يك مورد آنافيلاكسي ديده‌ مي‌شود.

2- استفاده از كمپرس سرد و مصرف آنتي هيستامين خوراكي و موارد واكنش موضعي معمولي.

3- درصورت تكرار عوارض موضعي و مقصر بودن بيمار به عنوان فردي كه رعايت و همكاري نمي‌كند از او خواسته شود تا جداً پرهيز داشته باشد و درغير اين صورت واكسن قطع شود.

4- تغيير غلظت واكسن طبق نظر پزشك.

 

تكنيك انجام تزريق واكسن

1- بررسي كارت بيمار و ارزيابي قبل از تزريق و مشخص كردن ميزان و غلظت مناسب (5 خط بيشتر از غلظت يادداشت شده تا مقداري كه در ميله گير مي‌كند حساب شود). با بيمار در مورد اينكه شما در امروز طبق پروتكل اين مقدار واكسن از اين غلظت به خصوص تزريق خواهيد داشت ، صحبت شود.

2- هواگيري داخل ويال به آرام انجام شود.

3- با پنبه و الكل محل تزريق تميز شود.

4- زيرتاندون عضله دلتوئيد بافت را بين انگشتان شست و اشاره برآمده مي كنيم و با دست ديگر از سمت پايين به حالت پرتاب دارت سوزن را وارد مي‌كنيم.

5- گودي نوك سوزن به طرف بالا و جهت آن به سمت عضله دلتوئيد يا نوك شاده باشد.

6- تزريق واكسن فقط زيرجلدي و در ناحيه پشت و بالاي بازو انجام شود.

7- پيستون سرنگ را به عقب كشيده تا معلوم شود كه تزريق در رگ انجام نمي‌شود.

8- تزريق بطور آهسته انجام شود.

9- پنبه و الكل بعد از خروج سوزن در محل گذاشته شود و با كمي فشار ولي مالش داده‌نشود.

10- استفاده از چسب بانداژ نقطه‌اي در محل تزريق.

11- منتظر ماندن بيمار براي حدود 10 تا 20 دقيقه.

12- تكميل بررسي بعد از تزريق واكسن با اجازه خروج از مطب با يادداشت كردن روز ، ساعت و امضا توسط پرستار مربوطه.

13- تزريق در مطب آلرژي علاوه بر بررسي قبل و بعد ، انجام صحيح و اطمينان خاطر بيمار را به همراه دارد.

 

سير واكسن‌درماني

فاز القا يا Escalating (بتدريج افزاينده) كه حدود 6 ماه بطول مي‌انجامد. و تزريقان آن هفتگي مي‌باشد. ( براي عصاره چمن‌ها مي‌توان فاز القا طولاني‌تر داشت بطوريكه تا 6 ماه نيز مي‌تواند ادامه يابد) فاز نگهدارنده يا Maintenance كه تا پايان سال اول هفتگي ادامه مي‌يابد. در سال دوم تزريقات هر 2 هفته يكبار انجام مي‌شود. در سال سوم هر 3 هفته يكبار و در سال‌هاي چهارم و پنجم ، ماگزيمم هر 4 هفته يكبار.

 

توضيحات خاص واكسن درماني

1- تغيير فاصله زماني در صورتي مجاز هستيم كه بيمار كنترل شده باشد.

2- فصل آلرژي تمام شده‌باشد.

3- فاصله زماني بيش از 4 هفته در واكسن‌درماني آلرژي نداريم.

4- در صورت نتيجه نگرفتن بيمار مي‌توان تمام طول سال دوم نيز تزريقات هفتگي انجام مي‌شود. پايان سال دوم واكسن اين افراد يا قطع شود و يا در صورت اميد موفقيت در سال سوم دوهفته يكبار شود.

5- واكسن‌درماني 5 ساله براي : الف) افراد خيلي حساسي كه از غلظت‌هاي خيلي پايين شروع كرده‌ايم.

ب) از افرادي كه به چمن‌ها حساسيت دارند.

ج) افرادي كه در طول سال دوم نيز هفتگي تزريق داشته‌اند.

د) تجربه آلرژيست براي مردم منطقه خاص حكم كند.

ه) 3 سال متوالي كاملاً خوب باشد.

حدود %80 بيماران مي‌توانند واكسن را بطور دائمي قطع كنند ولي %20 آنها نياز به ادامه واكسن‌درماني ماهانه براي سالهاي آينده مي‌باشند.

بنابراين نتيجه واكسن يا دائمي يا لااقل طولاني‌مدت خواهد بود و درصورت مواجهه جدي با آلرژن‌ها يا آلودگي شديد هوا ، استرس روحي شديد و يا ورزش سنگين ممكن است مجدداً سد آلرژي شكسته شود و بيماري جديدي شروع شود.

 

قطع موقتي واكسن

 

1- بررسي مجدد تاريخچه ، معاينه و تست پوستي بيمار.

2- بررسي همكاري بين بيمار و كلينيك.

3- بررسي عفونت مزمن و درصورت وجو درمان آن.

4- توضيح بيشتر از واقعيت روند واكسن‌درماني.

5- برخي از اين افراد بعداً مي‌پذيرند كه واكسن حدودي موثر بوده و داوطلب همكاري بيشتر و ادامه تزريقات واكسن را پيدا مي‌كنند.

 

بررسي قطع خودسرانه واكسن

 

1- درصورتي كه در فاز القا 7 تا 10 روز و در فاز نگهدارنده 2 تا 3 هفته واكسن قطع شده‌باشد مي‌توان بطور عادي واكسن را شروع كرد و ادامه داد.

2- اگر بين 1 تا 2 ماه بعد از قطع واكسن بيماري شروع شده‌ باشد و بيمار در فاز نگهدارنده بوده باشد مي‌توان با غلظتي نصف غلظت نگهدارنده شروع كرد و بعد از 3 تزريق به ميزان عادي رسانيد.

3- اگر حدود 3 ماه واكسن قطع شده‌ باشد نياز به تعيين غلظت شروع براي ازسرگيري فاز نگهدارنده مي‌باشد.

4- اگر حدود 6 تا 12 ماه واكسن قطع شده‌باشد نياز به تعيين غلظت و شروع فاز القا مي‌باشد.

5-قطع بيشتر از 12 ماه نياز به شروع مجدد از نقطه صفر و حتي انجام تست پوستي مي‌باشد.

 

پيگيري اثرات واكسن‌درماني

1-معيارهاي باليني بهترين طريقه پيگيري موثر بودن واكسن مي‌باشد.

2-چك كردن نسبت IgE Blocking به IgE را مي‌توان انجام داد.

3- تست پوستي ملاك خوبي براي پيگيري نمي‌باشد.

4- براي قطع واكسن معيارهاي باليني كافي مي‌باشد هرچند آزمايشات سرولوژي مويد آن مي‌باشد.

 

(عوارض واكسن: (آلرژي و غير آلرژي

 

• ) حدود % 3/. تزريقات عوارض آلرژي به دنبال دارد كه معمولاً 3/1 آن پوستي ، 3/1 آن بيني و 3/1 آن ريوي مي‌باشد.
• ) احتمال غش ( Faint) واكنش‌هاي عصبي هيستري ، وازواگال و ... وجود دارد كه آلرژي محسوب نمي‌شود (عارضه وازواگال مهم‌ترين آن مي‌باشد)

 

عوارض آلرژي واكسن

الف) نوع فوري:

 

1) شروع بين 5 الي 20 دقيقه بعد از تزريق مي‌باشد.

2) هيچ وقت بعد از 1 ساعت شروع نمي‌شود.

3) معمولاً بين نيم تا 1 ساعت طول مي‌كشد.

4) خطرناك‌ترين عارضه آن آنافيلاكسي مي‌باشد كه مي‌تواند منجر به مرگ بيمار شود كه معمولاً اين افراد از آسم مي‌ميرند نه از افت فشار خون.

5) عوارض موضعي در محل تزريق واكسن ، تورم ، قرمزي ديده‌ مي‌شود.

6)عوارض سيستميك مي‌تواند بدتر شدن علائم بيماري فرد مثلاً آلرژي بيني يا آسم او شود و يا از طرفي مي‌تواند منجر به آنافيلاكسي شود.

7) درمان با كيسه آب سرد ، قرص آنتي‌هيستامين براي عوارض مو ضعي و درمان معمولي آلرژي بيني و آسم و يا درصورت شدت ، درمان كامل آنافيلاكسي انجام شود.

8) تغيير در غلظت تزريقي جلسه بعد بر حسب شدت ، وسعت و تكرار شدن‌هاي قبلي انجام شود.

 

 

ب) نوع تاخيري (آرتوس):

 

1) شروع بين 6 تا 30 ساعت بعد از تزريق مي‌باشد.

2) هيچ‌وقت بعد از 72 ساعت شروع نمي‌شود.

3) معمولاً حدود 2 تا 4 روز طول مي‌كشد.

4) هيچ وقت آنافيلاكسي ندارد.

5) عوارض موضعي حدود 1 تا 2 روز باقي مي‌ماند.

6) عوارض سيستميك شامل كهير عمومي ، درگيري مفاصل و حتي تب باشد.

7) استفاده از پماد كورتون براي نوع ناخيري موضعي و درصورت شدي بودن عوارض تاخيري استفاده از قرص كورتون و آنتي‌هيستامين براي چند روز توصيه مي‌شود.

8) تغيير در غلظت تزريقي جلسه بعد بر حسب شدت ، وسعت و تكرار شدن‌هاي قبلي انجام شود.

عوارض غيرآلرژي واكسن

 

واكنش وازوواگال:

علائم:

 

1) با رنگ‌پريدگي سريع شروع شده ، عرق سرد مي‌كند ، احساس بي‌جاني يا بي‌حالي دارد.

2) نبض كند مي‌شود و بيمار در حالت ايستاده يا نشسته افت فشار خون جدي دارد.

3) بيهوشي آني (سنكوپ حداكثر 1 دقيقه‌اي)

4)تشنج كاذب همراه با پرش‌هاي عضلاني، سفت شدن عضلات و حركات غير ارادي كه اين موارد كوتاه ، مختصر و غيرقابل تكرار هستند و برخلاف تشنج واقعي ، بيمار گاز گرفتن زبان را ندارد و بي‌اختياري ادرار و مدفوع رخ نمي‌دهد.

5) احساس اضطراب

درمان:

1) افتراق از آنافيلاكسي.

2) درازكش كردن بيمار و گذاشتن اكسيژن.

3) پاشيدن آب سرد ير پيشاني و صورت.

4) انفيه آمونياك يا الكل.

5) كمي منتظر ماندن.

6) اطمينان دادن به بيمار و همراهان.

 

پيش‌بيني خطرناك بودن تزريق واكسن

 

1) داشتن سابقه واكنش متوسط يا شديد در جلسه قبل.

2) داشتن تب يا عفونت همزمان.

3) داشتن حمله آسم يا اوج شدت بيماري آلرژي.

4) تزريق در اوج گرده‌افشاني ( فصل يا هفته به خصوص).

5) خانم‌هاي حامله.

6) زمان‌هاي تغيير غلظت‌ها.

7) جديد و نو شدن ويال‌هاي تزريقي.