آسم و حاملگی (2)
داروهای ضد التهاب
داروهای ضد التهاب، پیشگیری کننده ها یا کنترل کننده های آسم به شمار می روند و عبارتند از:
- کرومولین استنشاقی (Intal)
- ندوکرومیل (Tilade)
- کورتیکوستروئید
- آنتی لکوترین
استفاده از این داروها برای تمام بیماران مبتلا به آسم، به جز آسم متناوب خفیف توصیه می شود.
معمولاً بیماری که در مدت یک هفته به مصرف بیشتر از سه نوبت از β آگونیست نیاز داشته باشد، یا در اسپیرومتری و پیک فلومتری کاهش عملکرد ریوی را نشان دهد، بایستی به طور روزمره از داروهای ضدالتهابی استفاده کند.
اگر چه کرومولین سدیم استنشاقی بدون عوارض جانبی است، ولی کمتر از کورتیکوستروئیدهای استنشاقی موثر است.
ندوکرومیل داروی جدیدتری مشابه کرومولین است. اگر چه تجاربی در استفاده از ندوکرومیل در دوران بارداری در انسان وجود ندارد، ولی تجارب حیوانی عارضه ای را نشان نداده است.
بکلومتازون (Beclovent ,Vanceril) به دلیل بی عارضه بودن آن در انسان و وجود تجارب طولانی در استفاده از آن، از کرتن های استنشاقی مطمئن به شمار می رود و در حال حاضر به عنوان داروی انتخابی ضد التهابی برای دوران بارداری است.
سایر داروهای این گروه که از چندین سال قبل در دسترس می باشند عبارتند از:
- نریامسینولون (Azmacort)
- فلوسینولید (Aerobid)
درباره استفاده از این داروها در دوران بارداری اطلاعات ناچیزی در خصوص انسان وجود دارد. اطلاعات موجود در مورد استفاده از کورتیکوستروئیدهای جدیدتر استنشاقی نظیر فلوتیکازون (Flovent) و بودسوتید (Pulmicort) محدودتر است. اگرچه اکنون استفاده از بودسونید نیز در این دوران توصیه می شود، حداکثر مدت زمان اثر تمام این داروهای استنشاقی فقط چندین هفته است.
گاهی به منظور تخفیف علائم مبتلایان به آسم شدید یا آسم دوران بارداری، استفاده از کورتیکوستروئیدهای خوراکی یا تزریقی (پردنیزون ـ پردنیزولون یا متیل پردنیزولون) به مدت چند روز ضروری است. برخی از مطالعات نشانگر افزایش خفیف در شیوع پراکلامپسی (مسمومیت حاملگی)، زایمان زودرس و یا تولد نوزادان با وزن پایین هنگام تولد است که به دنبال استفاده مزمن از کورتیکوستروئیدها حاصل شده است. ولی به این دلیل که این داروها در درمان بیماری آسم و آلرژی بسیار موثرند، خطرات احتمالی استفاده از آنها در مقابل فواید درمان قابل اغماض است.
سه فرم از آنتی لکوترین به اسامی زیر وجود دارند:
- زفیرلوکاست (Accolate)
- زیلوتن (Zyflo)
- مونته لوکاست (Singulair)
اگرچه نتایج حاصل از تأثیر زفیرلوکاست و مونته لوکاست بر روی نمونه های حیوانی موفقیت آمیز بوده است، ولی هیچ تجاربی در مورد استفاده از این داروهای جدید ضد التهابی روی انسان در دوران بارداری وجود ندارد. استفاده از زیلوتن در دوران بارداری ممنوع است؛ زیرا مصرف آن در حیوانات با عوارض جانبی همراه بوده است.
آیا استفاده از داروهای ضدآلرژی در دوران بارداری مجاز است؟
ممکن است که آنتی هیستامین ها برای درمان علائم چشمی و بینی مربوط به رینیت و کونژنکتیویت آلرژیک فصلی یا دائمی، خارش، کهیر و اگزما و نیز به عنوان درمان کمکی برای واکنش های آلرژیک نظیر آنافیلاکسی (شوک آلرژیک) در دوران بارداری مفید باشند.
فواید استفاده از این داروها در درمان بارداری بغیر از موارد آنافیلاکسی های تهدید به مرگ، بایستی در مقابل خطرهای آن برای جنین سنجیده شود. ولی به این دلیل که علائم حاصل از بیماری ممکن است شدیداً روی تغذیه، خواب و خلق و خوی مادر تأثیر بگذارند و نیز از آنجا که رینیت کنترل نشده می تواند زمینه را برای بروز سینوزیت مستعد نموده و یا موجب تشدید آسم شود، ممکن است استفاده از آنتی هیستامین ها در این دوره موثر باشد.
براساس مطالعات انجام شده روی حیوانات از چندین سال قبل، استفاده از داروهای کلرفنیرآمین (Chlor Trimeton)، تری فنیل آمین (Pyrabenzamine) و دی فن هیدرامین (Benadryl) در دوران بارداری مفید گزارش شده است، ولی در کل، کلرفنیرآمین ترجیح دارد و انتخابی است. بزرگترین عارضه این داروها، ایجاد خواب آلودگی در تعدای از بیماران است. در خصوص آنتی هیستامین های جدیدتر بدون عارضه خواب آلودگی، اگر چه عوارض جانبی خاصی گزارش نشده است، تجارب موجود در انسان نیز محدود است.
برخی از این داروها عبارتند از:
- آستیسزول (Hismanal)
- فکسوفنادین (Allegra)
- افشانه های بینی آزلاستین (Astelin)
- لوراتادین (Claritin)
- سیتریزین (Zyrtec)
در صورتی که داروهای قدیمی تر خواب آلودگی شدید ایجاد کنند، استفادهاز لوراتادین و سیتریزین توصیه می شود.
استفاده از ضد احتقان ها (دکونژستان ها) ممکن است با مشکلاتی همراه باشد. افشانه بینی اکسی متازولین (Afrin, Neo-synephrine Long-Acting, etc) سالم ترین دارو از این گروه است؛ زیرا با وجود ورود به گردش خون، کمترین غلظت را خواهد داشت. در حالی که سایر افشانه های بینی پس از مصرف نسبتاً طولانی منجر به احتقان راجعه در بینی شده و گرفتگی آن را تشدید می کنند. در صورت لزوم، استفاده از این داروها بایستی بسیار محدود شده و تنها به مدت کوتاه حداکثر سه روز متوالی مصرف شد.
اگرچه سالیان بسیاری که از بسودوافدرین (Sudafed) استفاده می شود و تجارب فراوانی نیز در خصوص این دارو وجود دارد، ولی گزارش های اخیر حاکی از بروز اختلالات مادرزادی به صورت نقص دیواره شکمی نوزادان به دنبال استفاده مادر از این دارو است. استفاده از ضد احتقان ها در سه ماهه اول بارداری، تنها بایستی محدود به مواردی باشد که علائم مادر با سایر داروها برطرف نمی شوند. براساس اطلاعات موجود، استفاده از پسودوافدرین مفیدتر از فنیل افرین، فنیل پروپانولامین است.
در هر بیمار که علائم حساسیت بینی بیشتر از چند روز ادامه داشته باشد، استفاده از افشانه های بینی ضد التهابی نظیر کرومولین (Nasascrom)، بکلومتازون (Beconase, Vancenase)، کورتیکوستروئید توصیه می شود.
استفاده از این داروها باعث تخفیف علائم شده و نیاز به استفاده از داروهای خوراکی را کاهش می دهد.
تجارب فراوانی در استفاده طولانی مدت از این داروها وجود دارد. در خصوص افشانه های جدیدتر کورتیکوستروئیدی نظیر تریامسینولون (Nasacort,-Tri-Nasal) فلوتیکازون (Flonase)، بودسونید (Rhinocort)، فلونیزولید (Nasarel) و مومتازون (Nasonex) و استفاده از آن در دوران بارداری تجاربی وجود ندارد؛ اگر چه جذب آنها به داخل خون به قدری ناچیز است که به نظر نمی رسد خطری ایجاد کند.
استفاده از چه داروهایی در دوران بارداری ممنوع است؟
از مصرف داروهای زیر در دوران بارداری باید پرهیز نمود:
- یدیدها، زیرا در نوزادان منجر به گواتر می شوند.
- تتراسیکلین، موجب اختلالات زودرس دندانی در کودکان می شود.
- آسپیرین یا محصولات A,S,A، ممکن است موجب بروز حمله های تهدید به مرگ در مادری شود که به این دارو حساسیت دارد.
- آنتی هیستامین ها، به این دلیل که اثرات آنها به خوبی مشخص نشده است؛ بنابراین، در صورت نیاز به نظر پزشک تجویز شود و یا در صورت امکان مصرف نشود.
- سولفانامیدها، در انتهای بارداری باعث افزایش بیلی روبین خون نوزاد می شود.
به صورت یک قانون کلی:
همیشه در خصوص داروهای مورد استفاده و تجویز شده با پزشک خود مشورت نمایید.
ایمونوتراپی (حساسیت زدایی)
ایمونوتراپی اغلب برای بیمارانی مفید است که با وجود اجتناب آنان از تماس با عوامل محرک محیطی و درمان مناسب دارویی، علائم ادامه داشته باشد. ایمونوتراپی را می توان در دوران بارداری با رعایت دقت و احتیاط لازم برای بیمارانی که مفید واقع شده و عوارض جانبی نیز ایجاد نکرده است، ادامه داد؛ ولی با توجه به اینکه افزایش خطر آنافیلاکسی با افزایش دزهای آن وجود دارد و اثرات آن نیز تا چندین ماه پس از شروع درمان ظاهر نمی شود، بنابراین توصیه می شود درمان ایمونوتراپی در دوران بارداری آغاز نشود. بیمارانی که در دوران بارداری،ایمونوتراپی می شوند، بایستی به دقت تحت نظر باشند؛ زیرا ممکن است مجبور شویم دِز آن را به منظور کاهش احتمال بروز واکنش حساسیت زا به دنبال تزریق، کاهش دهیم.
واکسن آنفلوانزا
تزریق واکسن آنفلوانزا برای بیماران زیر توصیه می شود:
- بیماران مبتلا به عفونت ویروسی، به عنوان عاملی برای بروز آسم در آنها
- تمام بیماران مبتلا به آسم متوسط و شدید
استفاده از این واکسن در دوران بارداری، پس از سه ماهه اول حاملگی به جز برای افرادی که به تخم مرغ آلرژی دارند، مجاز است و هیچ شواهدی از خطر احتمالی به دنبال تزریق برای مادر و جنین وجود ندارد.
آیا استفاده از داروهای ضد آسم در دوران شیردهی مجاز هستند؟
اگرچه تقریباً تمام داروها در شیر مادر ترشح می شوند، ولی معمولاً غلظت های بسیار پایینی از آنها در خون شیرخواران دیده می شود. داروهای توصیه شده مذکور به ندرت ممکن است برای شیرخواران در دوران تغذیه با شیر مادر مشکل ایجاد کنند.
معمولاً مقادیر بسیار کمی از β آگونسیت های استنشاقی، استروئیدهای استنشاقی یا خوراکی و تئوفیلین در شیر مادر ظاهر می شوند؛ ولی در صورتی که دزهای بالایی از داروهای فوق، به ویژه تئوفیلین مصرف شود، موجب بروز تحریک پذیری و خواب آلودگی در تعدادی از شیرخواران خواهد شد. به دلیل نداشتن اطلاعات کافی در خصوص زفیرلوکاست و زیلوتن، استفاده از آنها در دوره شیردهی توصیه نمی شود. در کل برای به حداقل رساندن غلظت دارو در شیر مادر توصیه می شود که داروی مورد نیاز 15 دقیقه بعد و3 تا 4 ساعت قبل از شیردهی بعدی مصرف شود.
آیا فرزند من نیز مبتلا به آسم خواهد شد؟
اگر چه برخی علل ابتلا به آسم همچنان ناشناخته مانده است، ولی احتمال آن در کودکانی که والدین و یا خواهر و برادر به آسم دارند، زیاد است.
با کمک عوامل زیر می توان میزان خطر ابتلا به آسم را در فرزندان کاهش داد:
- ایجاد فضایی عاری از دود سیگار در محیط منزل
- تغذیه شیرخوار یا شیر مادر حداقل به مدت 18 ماه
- پیشگیری از مایت های موجود در گرد و غبار منزل
- خوردن غذاهای غنی از ماهی
تأثیر عوامل روحی در خانم های باردار مبتلا به آسم
دوران بارداری، دورانی است که حتی خانم های سالم نیز از نظر روحی آسیب پذیر می شوند، اغلب خانم ها به دلیل تغییرات ایجاد شده در شکل و ساختار فیزیکی بدن، دچار حالت های روحی هیجانی می شوند. ترس از حاملگی و شکل گیری و پیدایش یک موجود زنده علل اضطراب و هیجانات اضافی هستند. این حالت ها حتی ممکن است در زندگی مشترک (به ویژه در رویارویی با همسر و فرزندان) نیز مشکل ساز شده و بحران ایجاد کند.
این استرس ها و حالات روحی در خانم بارداری که آسم و یا بیماری آلرژیک دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردارند؛ زیرا می توانند به عنوان عوامل شعله ور کننده در تشدید بیماری نقش داشته باشند.
علاوه بر آن، وجود علائم آسم به ویژه در صورتی که مانع خواب شود، می تواند به اضطراب یک حاملگی طبیعی اضافه شود. بنابراین، بیماران مبتلا به آسم و یا بیماری های آلرژیک ممکن است در کنار ترس از حاملگی نگرانی های دیگری نیز پیدا کنند؛ از جمله :
- آیا بیماری من اثری روی فرزندم خواهد داشت؟
- داروهای مورد استفاده من چه اثری خواهند گذاشت؟
- بارداری چه تأثیری بر سیر بیماری من خواهد داشت؟
- آیا علائم داروهای مصرفی با شیردهی تداخل خواهند کرد؟
- آیا بیماری من در بچه نیز ظاهر خواهد شد؟
موارد زیر در پاسخ به بیماران کمک کننده خواهد بود:
- آموزش اطلاعات واقعی در موارد زیر:
ـ معرفی آسم و آلرژی
ـ تأثیر درمان مناسب بر روی بیماری و بارداری
ـ تأثیر متقابل آسم و حاملگی
ـ تأثیر انتخاب صحیح دارو بر نوزاد
ـ مسائل و مشکلات هنگام زایمان
ـ توراث آسم و بیماری های آلرژیک
ـ روش های ممکن برای کاهش آلرژی احتمالی در نوزاد
آموزش این اطلاعات به مادران، احساس غلبه بر ندانسته ها ایجاد کرده و اضطراب را کاهش می دهد.
- بیان ترس و نگرانی ها در حضور پزشک مربوطه خود اثر درمانی دارد.
- گرچه اغلب بیماران یک شبکه حمایتی خانوادگی ـ اجتماعی دارند، ولی با این حال، کنترل و درمان آسم و آلرژی توسط پزشک، منبعی اضافی از حمایت ایجاد می کند. ویزیت های منظم و امکان دسترسی آسان به پزشک در مورد مسائل پیش بینی نشده، مشخصاً موجب کاهش اضطراب خواهد شد. همچنین احساس امنیت و اعتماد در بیمار ایجاد می کند.
- مادران بایستی احساس کنند که پزشکان و خود او به صورت یک تیم عمل خواهند کرد تا شانس تضمین سلامت مادر و فرزند را به حداکثر برسانند.
- گرچه اغلب خانم های باردار مبتلا به آسم و آلرژی نیاز به توجهات روحی ویژه ای ندارند، ولی تعدادی از آنها در صورت داشتن استرس های غیرمعمول می توانند جهت مشاوره و راهنمایی به روانپزشک مراجعه نمایند.
خلاصه
لازم است به خاطر داشته باشیم که خطر احتمالی به دنبال مصرف داروهای مورد نیاز برای درمان آسم بسیار کمتر از بیماری آسم کنترل نشده است زیرا می تواند موجب آسیب مادر و نوزاد شود. برای استفاده از داروهای ضد آسم و آلرژی لازم است که قبلاً با پزشک خود مشورت نمایید؛ به ویژه زمانی که قصد باردار شدن دارید یا اینکه باردار هستید.
برای کنترل بهتر آسم و کاهش خطرات ناشی از مصرف داروها لازم است که در تمام دوران بارداری تحت نظارت منظم و مداوم پزشک قرار داشته باشید.
گرد آوری و تنظیم : دکتر مهنازصادقی شبستری
نظرات
آخرین اخبار
: قابل توجه بیمارانی که واکسن گیاهان تزریق می کنند...
1398-02-30 09:19:10قابل توجه کلیه افراد واکسنی لطفاً حتماً یک ساعت قب...
1396-11-04 18:07:13قابل توجه افرادی که واکسن تزریق می کنند افرادی که...
1396-11-04 17:22:43تماس با ما
شیراز ، خیابان زند ، روبروی دانشکده مهندسی 1 ساختمان پزشکی یاس ، طبقه چهارم ، مطب دکتر اکبری